arrivee

Afgelopen donderdag ben ik met de resterende groepsleden afgereisd naar Bujumbura. Dat betekende om 5.15u van huis vertrekken om tijdig in Amsterdam te kunnen zijn. Heel fijn dat Carola me wilde brengen. En net zo fijn dat Daphne van Zuijlen ons een goede reis kwam wensen, met een persoonlijke vriendelijke reisboodschap voor iedereen. En Jolanda: heel bijzonder dat je me uit kwam zwaaien, ondanks dat we elkaar net misten.
We vlogen met KLM, wat toch een beter niveau met zich brengt dan de prijsvechters waar ik meestal mee vlieg. Net iets meer beenruimte, goede service en zeer behoorlijke maaltijden. We vertrekken een uur te laat omdat een aantal passagiers wel bagage heeft ingecheckt, maar niet is komen opdagen.
Ondanks de KLM luxe is 8 uur vliegen toch altijd weer lang. Enige hilariteit ontstaat als Rachel, een van onze reisgenoten, op het toilet een herenboxershort vindt. Over de omroepinstallatie wordt de rechtmatige eigenaar uitgenodigd zich te melden. Wat helaas niet gebeurt.
Over de Middellandse Zee zitten we meteen in een andere wereld. Zoals ik me ooit verbaasd heb over de onmetelijkheid van de Atlantische Oceaan (10 uur vliegen en alleen maar water zien), zo ervaar ik nu de verwondering over de uitgestrektheid van de Libische Sahara (weliswaar maar 2 uur vliegen, maar toch). De gele Sahara zonder leven ontroert me even veel als die blauwe oceaan vol van leven. Direct na die zandbak zijn de eerste tekenen van Afrikaans leven waar te nemen, gevoed door meanderende beek- en rivierbeddingen, omzoomd door een dunne groenheid. Water is de navelstreng van land. Kleine nederzettingen die zich verraden door glinsterende weerkaatsingen van glas of metaal. Een landschap dat zijn organische – hier vrijwel levenloze – karakter verliest en geometrische vormen krijgt in verkavelde akkertjes. Dit moet Soedan zijn. Mijn eerste blikken op zwart Afrika. Behalve dan de vertederende blikken van de 3 kleine Afrikaanse jongetjes die in de stoelen voor me liggen te slapen.
In het vliegtuig vindt er al veel inhoudelijk overleg plaats over ons educatieve programma. Vanwege allerlei redenen is er te weinig tijd voor voorbereiding geweest. Maar de rode draad doemt langzaam op. We zullen fors investeren in de ontmoeting met onze Afrikaanse gastheren en samen met hen de agenda definitief vaststellen.

Geradbraakt landen we om een uur of 8 in Nairobi, Kenya, alwaar we in een naargeestig wachtlokaal onze eerste voeten op Afrikaanse bodem zetten, 4 uur lang zonder ze te verplaatsen. Wachtlokalen over de hele wereld hebben dezelfde kenmerkende landerigheid van mensen die voor zich uitstaren of slapen, in het beste geval een boek lezen of op hun laptop bezig zijn. De tl-verlichting en de beperkte outillering van de bar doen de rest. Een Amerikaans gezin zit wat te pokeren. Een Afrikaanse dienster wordt blij gemaakt met een zakje eaudecologne.

Bujumbura is een vliegveld met een omvang kleiner dan Eindhoven. Er zijn nog even wat zorgen of we de stapel gesponsorde laptops van Loyalis wel zullen mogen invoeren. Geen probleem. Wel een enorm gesjouw. We worden opgewacht door Stephanie, onze Burundese reisbegeleidster, die we al kennen, en enkele familieleden van haar. Ook Hanny en Hans, die al 2 weken in Burundi zijn, om een ict-netwerk aan te leggen en mensen op het onderhoud daarvan te scholen, wachten ons op. Heel gezellig.
Om 1.30u, na een kort ritje door een uitgestorven Bujumbura, belanden we in ons hotel. Een nachtbar die we passeren straalt een wat dreigende sfeer uit. Voor Afrikaanse begrippen is ons hotel luxe, maar voor Nederlandse begrippen ongeveer 2 sterren. Sober, doch adequaat. Het is erg broeierig hier, dus wat te drinken is gewenst. De bar is al dicht, dus dan maar lekker naar bed.

Zo rond een uur of 8 verzamelen we op vrijdag voor een belangrijke dag: een bezoek aan het Nederlandse consulaat en aan de Burundese minister van Onderwijs.
Onmiddellijk ervaren we Afrikaanse toestanden: ik heb een ijskast op de kamer die geen scharnieren heeft. Je moet er dus de hele deur uittillen. Een aantal van ons heeft een enorme zwerm muggen op de kamer moeten trotseren. Midden in de nacht valt collectief de stroom en dus de airco uit. Onze bodyguard, met zijn echte “mannetjes”uitstraling. En last but not least: Hannie valt in een openstaand luik. Dat hier geen breuk of hersenschudding of nog erger ontstond is een mirakel. De mooie dingen zijn er ook: ontbijt met omelet (net zoals elk volgend ontbijt tot nu toe trouwens) en ongelooflijk lekker vers fruit: mango, ananas, kleine zoete banaan, japanse pruim, papaya, passievrucht (en ook dat elke ochtend tot nu toe). Heerlijk, met uitzicht op een zwembad dat als openbaar zwembad gebruikt wordt door de elite van Bujumbura, tegen betaling van 1,5 euro. Een enorm bedrag hier. Wij zijn hier niet om vakantie te vieren maar om te werken, dus we zijn druk in de weer met onze gsm’s aan de praat krijgen, draadloos internetverbinding te maken (ja, dat is er in dit hotel!), aan verslagen te werken, nu al de honderden foto’s uit te wisselen en opnieuw te praten over de voorbereiding van het lesprogramma voor de Kirundezen, vanaf aanstaande maandag.

Stephanie eist van ons dat we netjes gekleed gaan, vrouwen liefst in een jurk, mannen in jasje met stropdas. Ja Pim, hier lukt het ze wel me zover te krijgen. En dat in deze hitte.
We maken kennis met de Nederlandse consul hier, Clemens Aartman. Een joviale aardige man, die al ruim 20 jaar in deze contreien zit. Hij vertelt wat over de toestand in het land. Op zich blijkt het staatsapparaat wel te functioneren, maar door gebrek aan geld kan er toch maar weinig worden gerealiseerd. Hij wijst ons vooral op de veiligheidssituatie. Er is weinig gevaar als je je aan een paar basale gedragsregels houdt. Vooral niet in het donker te voet op straat en niet naar de buitenwijken gaan. Wij blijken als groep van 10 het aantal Nederlanders in Burundi met 25% op te krikken. Hij voegt ons voor de zekerheid toe aan zijn collectie paspoortkopieën.
Na dit bezoek drinken we een borrel op een terras. Net zoals bij de maaltijden, gebeurt dit alleen maar in gelegenheden waar de elite van Burundi komt. Terrassen op straat zijn er eigenlijk niet.

Vervolgens op naar de Minister van Onderwijs in een zeer aftands gebouw met schamele voorzieningen, maar wel 3 secretaresses. Het duurt even voordat de Minister arriveert, maar uiteindelijk worden we ontvangen in een luxe kamer met 2 bankstellen en een plastic bloemensetje op het salontafeltje. Journaliste van een krant erbij. En stapels dossiers op, voor en achter het bureau van de Minister. Hij is erg blij met ons bezoek. Alles wat bij kan dragen aan de ontwikkeling van Burundi is welkom. Maar van een duidelijk onderwijsbeleid, met prioritering en doelmatig plannen, lijkt weinig sprake. Het gebrek aan financiële middelen maakt een en ander natuurlijk ook best wel lastig, maar toch…
Na deze bezoeken is er een groep die zich bezig houdt met het kopen van allerlei materiaal wat we nodig hebben voor ons programma: cd-spelers, voedingskabel, muizen, A4-papier, A2-papier, markerpennen en niet te vergeten een heleboel kopieën van educatief materiaal dat we willen gebruiken. Dit gebeurt allemaal in één winkel: van alle markten thuis. We geven hier in totaal bijna 2 miljoen Burundese francs ( € 1200) uit. Een werkelijk gigantisch kapitaal in dit land.
De andere groep maakt een “tour de Bujumbura”: we bezoeken het huis van een broer van Stephanie, die ook het hotel bezit waar we in Kirundo zullen verblijven, en we bezoeken het strand aan het Tanganyika meer, waar ook een lekkere Amstel wordt gedronken. Alle activiteiten worden eigenlijk geregeld vanuit het netwerk van Stephanie. Niet te geloven. Die mannetjes doen alles voor ons: water halen, rijden, sjouwen, telefoonkaarten kopen, ons beveiligen, etc…
Onderweg stuiten we op een groep traditionele Burundese trommelaars, die aan het oefenen is. Wij natuurlijk stoppen en er met onze camera’s op af. Acuut stopt de groep met trommelen en vraagt ons om geld, wat we weigeren. Daarop wordt niet meer getrommeld … Maar we schieten er toch een paar mooie plaatjes van die knappe Burundese kinderen.
Het fotograferen van mensen in dit land valt niet mee. Sommigen vinden het erg leuk, zeker als ze zichzelf op het display terug zien, maar anderen willen het helemaal niet. Goed contact maken voordat je fotografeert is dus echt noodzakelijk. En toch ook wel wat lef.
We eten bovenop een terras met uitzicht over de stad. Het eten is hier niet slecht, als je geld hebt. Heerlijke salades vooraf, opnieuw kip in een heerlijke saus en natuurlijk weer veel vers fruit.
Carola: het spijt me, ik zal hier niet gaan afvallen. Twee keer per dag warm eten en veel verse overheerlijke avocados (die, verzekeren de vrouwen me, zeer calorierijk zijn (800 per stuk!)).
Het is wel bijzonder om met 7 vrouwen op reis te zijn. Het gaat toch over andere thema’s: over afvallen, over opvoeden van kinderen, dat soort dingen. Ik heb ook van ze geleerd wat het Afrikaanse schoonheidsideaal voor vrouwen is: dik en harig!
We hebben echt een gezellige groep. Wel veel (onderwijs)perfectionisten, wat de voorbereiding tot een heel serieuze bezigheid maakt, maar we hebben onderling echt veel plezier. En iedereen wordt op zijn eigen kwaliteit ingeschat en ingezet. Best mooi hoe dat gaat.